Dyspozycja wkładem na wypadek śmierci

Czym jest dyspozycja środkami pieniężnymi na rachunku bankowym na wypadek śmierci?

Posiadacz rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej uprawniony jest do dokonania dyspozycji wkładem znajdującym się na tym rachunku na wypadek swojej śmierci. Zgodnie z obowiązującymi przepisami posiadacz powyżej wskazanego rachunku bankowego może w formie pisemnej zlecić Bankowi, przez który prowadzony jest dany rachunek, aby w przypadku śmierci posiadacza rachunku środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym zostały przekazane wskazanej osobie. Ustawodawca ograniczył krąg osób, które mogą zostać wskazane w przedmiotowej dyspozycji do małżonka, wstępnych (rodziców), zstępnych (dzieci, wnuki, prawnuki) lub rodzeństwa. Dyspozycja wkładem na wypadek śmierci nie obejmuje środków znajdujących się na rachunku wspólnym (np. małżonków), może zostać ona ustanowiona jedynie przez posiadacza indywidualnego rachunku, spośród w/w rodzajów rachunków.

Jaka kwota może zostać przekazana w ramach dyspozycji wkładem na wypadek śmierci?

Posiadacz rachunku bankowego, bez względu na wysokość zgromadzonych na rachunku środków pieniężnych, uprawniony jest do ustanowienia dyspozycji wkładem na wypadek śmierci do wysokości stanowiącej równowartość dwudziestokrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat z nagród z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku. Z powyższego wynika, że w przypadku gdy posiadacz rachunku w dacie śmierci posiada zgromadzone na rachunku bankowym środki pieniężne przekraczające opisaną powyżej wartość, wówczas dyspozycją objęte zostaną środki jedynie do kwoty stanowiącej równowartość dwudziestokrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat z nagród z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku. Jeżeli wartość zgromadzonych na rachunku bankowym środków będzie niższa niż wprowadzony przez ustawodawcę limit, wówczas dyspozycją objęta zostanie całość wkładu (zgromadzonych środków np. 5.000,00 zł).

Czy dyspozycję na wypadek śmieci można uczynić na rzecz jednej osoby, czy też kilku osób?

Ustawodawca dopuścił możliwość uczynienia dyspozycji wkładem na wypadek śmierci na rzecz więcej niż jednej osoby, z tym zastrzeżeniem, że osobami tymi mogą być jedynie małżonek, wstępny, zstępny i rodzeństwo. Jednocześnie górną granicą środków pieniężnych, które mogą zostać objęte dyspozycją na wypadek śmierci, bez względu na liczbę wydanych dyspozycji jest zawsze kwota nie wyższa niż dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku.

Czy dyspozycja wkładem na wypadek śmierci może zostać odwołana lub zmieniona?

Posiadacz rachunku może w każdej chwili, z zachowaniem formy pisemnej, odwołać lub zmienić dyspozycję wkładem na wypadek śmierci – w sposób zgodny z procedurą Banku, w którym dyspozycję tę uczynił.

W przypadku gdy posiadacz rachunku wyda więcej dyspozycji wkładem na wypadek śmierci, a łączna suma dyspozycji przekracza wskazany powyżej limit, dyspozycja wydana później ma pierwszeństwo przed dyspozycją wydaną wcześniej. Oznacza to, że wydana w późniejszym okresie czasu dyspozycja wkładem na wypadek śmierci zrealizowana byłaby w całości (pod warunkiem, że w dacie śmierci znajdowałyby się środki na rachunku bankowym umożliwiające realizację dyspozycji), natomiast wcześniejsze dyspozycje wkładem na wypadek śmierci byłyby zrealizowane do wysokości pozostałych środków pieniężnych.

Czy kwota wypłacana na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci wchodzi do spadku i podlega podziałowi pomiędzy spadkobiercami?

Kwota wypłacona tytułem dyspozycji wkładem na wypadek śmierci nie wchodzi do masy spadkowej po posiadaczu rachunku. Z powyższego wynika, że kwota ta nie podlega podziałowi pomiędzy spadkobiercami, nie jest uznawana jako uzyskanie spadku przez osobę wskazaną w treści dyspozycji.

Spadkobiercy niewskazani w dyspozycji nie nabywają praw do środków wypłaconych na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci.

Jaka jest procedura wypłaty wkładu na wypadek śmierci? Czy konieczne jest przeprowadzenie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku?

Osoba lub osoby uprawnione na mocy dyspozycji do uzyskania środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym zmarłego posiadacza rachunku bankowego zobowiązane są do stawienia się w Banku wraz z oryginałem odpisu aktu zgonu posiadacza rachunku oraz dokumentami potwierdzającymi ich tożsamość i na podstawie dokumentu potwierdzającego zgon posiadacza rachunku bankowego, Bank dokonuje wypłaty środków pieniężnych zgodnie ze złożoną dyspozycją przy czym konkretny Bank może wymagać złożenia odpowiedniego wniosku itp., zgodnie z ustanowioną przez siebie procedurą.

Prowadzenie postępowania sądowego pozostaje bez znaczenia dla prawa do wypłaty środków pieniężnych. Bank wypłaci środki zgodnie z dyspozycją niezwłocznie po wykazaniu, że zaszły przesłanki uprawniające do wypłaty to znaczy, ze posiadacz rachunku zmarł (dowód: odpis aktu zgonu). Fakt zainicjowania postępowania spadkowego pozostaje bez związku i wpływu na wypłatę środków osobie lub osobom wskazanym w treści dyspozycji.

Informacja stanowić miała odpowiedź na następujące pytania:

• Czym jest dyspozycja środkami pieniężnymi na wypadek śmierci?
• Jakie są warunki wypłaty środków pieniężnych z rachunku bankowego zmarłego posiadacza rachunku bankowego na podstawie dyspozycji a wypłaty spadkobiercom – wybrane aspekty porównawcze?
• Jaka kwota może zostać przekazana w ramach dyspozycji wkładem na wypadek śmierci?
• Jakie są możliwości na otrzymanie środków pieniężnych zmarłego?
• Na czyją rzecz można uczynić dyspozycję wkładem na wypadek śmierci?
• Czy dyspozycji wkładem na wypadek śmierci można udzielić jednej osobie czy większej licznie osób?
• Czy dyspozycja wkładem na wypadek śmierci może zostać odwołana lub zmieniona?
• Czy kwota wypłacana na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci wchodzi do spadku i podlega podziałowi pomiędzy spadkobiercami?
• Jaka jest procedura wypłaty wkładu na wypadek śmierci?
• Czy konieczne jest przeprowadzenie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku?

Podstawa prawna informacji:

• Tekst oparty został na przepisie art. 56 Ustawy Prawo bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r. (Dz. U. 2021.2439. tj. z dnia 28.12.2021 r.).

Informacja nie stanowi porady prawnej.

Artykuły prawne o podobnej tematyce:

• Jaki udział w środkach pieniężnych spadkodawcy zgromadzonych na rachunku bankowym przysługuje spadkobiercom i żyjącemu małżonkowi spadkodawcy i na jakiej podstawie jest wypłacany przez bank?
• Dziedziczenie ustawowe – krąg spadkobierców według przepisu art. 931 k.c.
• Dział spadku a wypłata środków przez bank
• "Spadkobiercy" – uprawnienie do ujawnienia historii rachunku bankowego spadkodawcy