12.01.2022 - Windykacja wymagalnych wierzytelności – wybrane aspekty dotyczące praw i obowiązków przedsiębiorców. Uprawnienia wierzyciela, obowiązki dłużnika w zakresie zapłaty odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych i rekompensaty za koszty odzyskiwania należności
Przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców z dnia 06 marca 2018 r. w sytuacji gdy należność z tytułu wykonanej przez nich odpłatnej dostawy towaru lub odpłatnego świadczenia usługi stała się już wymagalna (to znaczy w przypadku należności, dla której przewidziany został odroczony termin zapłaty na np. 7, 14 czy więcej dni i termin ten upłynął) uprawnieni są do otrzymania odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych jak również rekompensaty za koszty odzyskiwania należności.
Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych - od kiedy przysługują?
Uprawnienie do uzyskania odsetek ustawowych z tytułu opóźnienia w transakcjach handlowych jak również rekompensaty za koszty odzyskiwania należności dotyczy transakcji handlowej tj. umowy, zawartej pomiędzy przedsiębiorcami w związku z wykonywaną przez nich działalnością, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi (zgodnie z treścią art. 4 ust 1 Ustawy z dnia 08 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych). Dochodzenie zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych oraz rekompensaty za koszty odzyskiwania należności nie jest możliwe, gdy stroną umowy jest konsument, osoba fizyczna lub podmiot nabywający usługę lub świadczenie bez związku z prowadzoną przez siebie działalnością.
Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych przysługują bez wezwania za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty. Oznacza to, że od następnego dnia przypadającego po wskazanym w treści faktury dniu zapłaty należności, naliczane są odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych. Odsetki te naliczane są do dnia zapłaty. W przypadku zapłaty podzielonej na części, odsetki do każdej pozostałej do zapłaty kwoty naliczane są do dnia jej zapłaty.
Dłużnik powinien obliczyć wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych i zapłacić je wierzycieli bez wzywania.
Rekompensata za koszty odzyskiwania należności. Komu i kiedy przysługuje. Sposób jej obliczenia.
Kolejnym uprawnieniem wierzyciela i jednocześnie obowiązkiem dłużnika jest obowiązek zapłaty rekompensaty za koszty odzyskiwania należności. Rekompensata ta dotyczy sytuacji, w której wierzyciel podjął na etapie polubownym działania zmierzające do uzyskania zapłaty, w tym np. skierował do dłużnika wezwanie do zapłaty – bez względu na przyjętą nazwę może być to np. monit, przypomnienie itp., z treści którego wynika wezwanie do zapłaty.
Dłużnik po otrzymaniu wezwania (monitu, przypomnienia) do zapłaty zobowiązany jest bez dodatkowego wezwania, wraz z należnością główną (kwotą wskazaną w treści faktury), odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych dokonać zapłaty rekompensaty za koszty odzyskiwania należności.
Rekompensatę tę należy obliczyć zgodnie z treścią art. 10 ust 1 Ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych w następujący sposób:
- rekompensata stanowiąca równowartość kwoty 40 euro – w przypadku gdy wartość należności (z faktury) nie przekracza 5000,00 zł,
- rekompensata stanowiąca równowartość kwoty 70 euro – w przypadku gdy wartość należności (z faktury) jest wyższa niż 5000,00 zł, ale niższa niż 50.000,00 zł,
- rekompensata stanowiąca równowartość kwoty 100 euro – w przypadku gdy wartość należności (z faktury) jest równa lub wyższa do 50.000,00 zł.
Przy obliczeniu wysokości rekompensaty przyjąć należy średni kurs euro ogłaszany przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym należność stała się wymagalna ( to znaczy, że gdy termin zapłaty należności wskazanej w treści faktury upływa np. w styczniu 2022 r., wówczas do obliczenia wysokości rekompensaty przyjmuje się średni kurs euro z ostatniego dnia roboczego grudnia 2021 r. np. z dnia 31.12.2021 r.).
Wierzyciel nie musi wykazywać poniesienia kosztów z tytułu odzyskiwania należności, należą mu się one z mocy przywołanej ustawy w przypadku gdy dłużnik zalega z zapłatą, tzn. nie dokonuje zapłaty należności w wyznaczonym terminie.
Dłużnik powinien liczyć się również z obowiązkiem zapłaty także dalszych kosztów poza rekompensatą w kwocie wynikającej z przepisu art 10 ust 1 Ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, w sytuacji gdy wierzyciel poniósł wyższe koszty z tytułu odzyskiwania należności przewyższających tę kwotę.
Wezwanie do zapłaty. Elementy wezwania do zapłaty.
Wierzyciel w treści wezwania do zapłaty poza wskazaniem wymagalnej należności (jako należności głównej) i źródła jej powstania poprzez wskazanie dokumentu rachunkowego np. faktury, może – ale nie musi wskazywać wysokości należnych mu odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych oraz wysokości należnej rekompensaty za koszty odzyskiwani należności.
Dłużnik zobowiązany jest do ich samodzielnego obliczenia na podstawie obowiązujących przepisów oraz do ich zapłaty.
Zarówno zapłata odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych jak i rekompensaty za odzyskiwanie należności może być dochodzona na drodze sądowej.
Niniejszy informacja nie stanowi porady prawnej.
W tekście przywołane zostały przepisy:
- art. 4 ustawy Prawo przedsiębiorców z dnia 06 marca 2018 r.,
- art. 10 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.
Informacja stanowić miała odpowiedź na następujące pytania:
- Jakie są uprawnienia wierzyciela w dochodzeniu zapłaty?
- Jakie są obowiązki dłużnika?
- Skutki zapłaty po terminie
- Skutki zapłaty wymagalnej wierzytelności
- Od kiedy przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych?
- Za jaki okres przysługują odsetki ustawowe za opóźnieniu w transakcjach handlowych?
- Rekompensata za koszty odzyskiwania należności
- Sposób zapłaty rekompensaty
- Wysokość rekompensaty
- Skutki windykacji należności na etapie postępowania polubownego, przedsądowego
- Treść wezwania do zapłaty