Skutki naruszenia prawa ochronnego znaku towarowego

02.03.2023 - Skutki naruszenia prawa ochronnego przysługującego na znak towarowy na przykładzie znaku Prezentomat. Wybrane aspekty.

Definicja prawa ochronnego znaku towarowego. Jaki jest zakres prawa ochronnego na zarejestrowany znak towarowy?

Prawo ochronne na znak towarowy, to zgodnie z definicją zamieszczoną na stronie Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej tytuł ochronny na znak towarowy udzielany przez właściwy organ państwowy (np. w Polsce Urząd Patentowy RP) lub instytucję międzynarodową (np. Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej), którego treścią jest prawo wyłącznego korzystania ze znaku towarowego (monopol na znak towarowy) na określonym terytorium (najczęściej na obszarze państwa, którego organ udzielił prawa ochronnego) przez czas i na warunkach określonych w ustawie (np. w Polsce w ustawie Prawo własności przemysłowej.

Właściciel znaku towarowego np. znaku Prezentomat (numer prawa wyłącznego R.312388) po rejestracji znaku w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej jest wyłącznie uprawniony do korzystanie ze znaku w zakresie udzielonej ochrony oznacza to, że żaden inny podmiot nie ma prawa do korzystania ze znaku towarowego Prezentomat w zakresie w jakim właściciel znaku uzyskał ochronę. Podmiot, który nie jest właścicielem znaku towarowego nie ma prawa do posługiwania się tym znakiem w obrocie gospodarczym, w tym nie jest uprawniony do oznaczania znakiem towarowym swoich produktów, używania cudzego znaku towarowego na stronie internetowej czy w materiałach reklamowych/informacyjnych.

Jakie prawa przysługują właścicielowi znaku towarowego w przypadku naruszenia prawa ochronnego?

W przypadku naruszenia prawa ochronnego znaku towarowego, np. posłużenia się przez podmiot nie będący właścicielem znaku towarowego określeniem Prezentomat przy np. oznaczaniu swoich automatów do sprzedaży, usług sprzedaży przez internet i pozostałych towarów znajdujących się w wykazie towarów mieszczących się w 7, 35 i 39 klasie klasyfikacji nicejskiej, właścicielowi znaku towarowego (każdego znaku towarowego) przysługują następujące prawa:

• żądanie zaniechania naruszania
• żądanie wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści

w przypadku gdy naruszenie było zawinione właściciel znaku towarowego może domagać się również naprawienia szkody:

• na zasadach ogólnych albo
• poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej opłacie licencyjnej albo innego stosownego wynagrodzenia, które w chwili ich dochodzenia byłyby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie ze znaku towarowego

W przypadku gdy istnieje ryzyko, że opakowania, etykiety, metki, zabezpieczenia, elementy lub urządzenia służące weryfikacji autentyczności lub wszelkie inne środki, na których umieszczony jest znak towarowy, mogłyby być używane w odniesieniu do towarów, a takie użycie stanowiłoby naruszenie prawa ochronnego, o którym mowa w art. 296 ust. 2 i 21, uprawniony z prawa ochronnego na znak towarowy lub osoba, której ustawa na to zezwala, może żądać zaniechania:

• umieszczania oznaczenia identycznego ze znakiem towarowym lub do niego podobnego na opakowaniach, etykietach, metkach, zabezpieczeniach lub elementach lub urządzeniach służących weryfikacji autentyczności lub wszelkich innych środkach, na których ten znak może być umieszczony;
• oferowania, wprowadzania do obrotu, importu lub eksportu lub składowania w celu oferowania lub wprowadzania do obrotu, opakowań, etykiet, metek, zabezpieczeń, elementów lub urządzeń służących weryfikacji autentyczności lub wszelkich innych środków, na których ten znak jest umieszczony.

Czy za naruszenia prawa ochronnego na znak towarowy grozi odpowiedzialność karna?

Ustawodawca przewidział również odpowiedzialność karną za określone przypadki naruszenia prawa ochronnego na znak towarowy.
Przepis art. 305 Ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. 2021.324. tj. z dnia 2021.02.19) stanowi, że:
„Kto, w celu wprowadzenia do obrotu, oznacza towary podrobionym znakiem towarowym, w tym podrobionym znakiem towarowym Unii Europejskiej, zarejestrowanym znakiem towarowym lub znakiem towarowym Unii Europejskiej, którego nie ma prawa używać lub dokonuje obrotu towarami oznaczonymi takimi znakami, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca przestępstwa określonego w ust. 1 podlega grzywnie.
3. Jeżeli sprawca uczynił sobie z popełnienia przestępstwa określonego w ust. 1 stałe źródło dochodu albo dopuszcza się tego przestępstwa w stosunku do towaru o znacznej wartości, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.”

Ponadto ustawodawca przewidział skutek prawny naruszenia ochrony prawa znaku towarowego w postaci przepadku przedmiotów. Sankcja ta uregulowana została w przepisie art. 306. Ustawy Prawo własności przemysłowej:

• W razie skazania za przestępstwo określone w art. 305 ust. 3 sąd orzeka przepadek na rzecz Skarbu Państwa materiałów i narzędzi, jak również środków technicznych, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa; jeżeli takie materiały, narzędzia albo środki techniczne nie były własnością sprawcy, sąd może orzec ich przepadek na rzecz Skarbu Państwa.
• W razie skazania za przestępstwo określone w art. 305 ust. 1 i 2, sąd może orzec przepadek na rzecz Skarbu Państwa materiałów i narzędzi, jak również środków technicznych, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa, chociażby nie były własnością sprawcy.
• W razie orzeczenia przepadku, o którym mowa w ust. 1 lub 2, art. 195 Kodeksu karnego wykonawczego stosuje się odpowiednio niezależnie od wartości towarów, których przepadek orzeczono.”

Gdzie można sprawdzić czy na dane oznaczenie udzielona została ochrona prawna?

Przed rozpoczęciem działalności pod wybraną marką (nazwą, oznaczeniem) w zakresie towarów, usług należy sprawdzić czy inny podmiot korzysta już z ochrony prawnej dla znaku towarowego. Na terenie Rzeczypospolitej Polskiej ochrony prawnej na znaki towarowe udziela Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej w Europie za rejestrację unijnych znaków towarowych odpowiada Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) z siedziba w Alicante.
Na stronie internetowej UP RP znajduje się wyszukiwarka znaków towarowych przy użyciu, której można sprawdzić czy dla danego oznaczenia, znaku graficznego udzielona została już ochrona prawna zarówno na terenie RP jak i UE. Skutki prawne naruszenia prawa ochronnego dla znaku towarowego mogą być dla przedsiębiorcy dotkliwe i wiązać się z postępowaniem cywilnym i/lub karnym.

Informacja stanowić miała odpowiedź na pytania:

• Co oznacza prawo ochronne na znak towarowy?
  Zdefiniowany ustawą Prawo własności przemysłowej zakres ochrony prawnej właściciela zarejestrowanego znaku towarowego.
• Czy podmioty nie posiadające prawa ochronnego na dany znak towarowy mogą z niego korzystać?
  Nie. Wyłączne prawo do korzystania ze znaku przysługuje właścicielowi znaku towarowego.
• Czy w przypadku posłużenia się znakiem towarowym przez podmiot, któremu nie przysługuje prawo ochronne na ten znak, właścicielowi znaku przysługuje roszczenie o zaniechanie naruszania?
  Tak.
• Czy w przypadku posłużenia się znakiem towarowym przez podmiot, któremu nie przysługuje prawo ochronne na ten znak, właścicielowi znaku przysługuje roszczenie o wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści?
  Tak.
• Czy posługując się w obrocie gospodarczym cudzym znakiem towarowym można narazić się na odpowiedzialność karną?
  Tak.
• Czy można sprawdzić czy dane określenie, słowo jest już zarejestrowanym znakiem towarowym?
  Tak.

Podstawa prawna informacji:

• art. 28 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych Dz. U. 2022.2277, tj. z 09.11.2022 r.

Informacja nie stanowi porady prawnej.

Znak towarowy Prezentomat użyty został za zgodą właściciela znaku: SpiroPrint spółka jawna.