08.06.2021 - Hipoteka na spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu, dla którego nie została założona księga wieczysta
Właściciele spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, dla którego nie została założona księga wieczysta zamierzający ustanowić na tym prawie hipotekę zobowiązani są do założenia księgi wieczystej i dokonania wpisu hipoteki w księdze wieczystej.
Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 24 maja 2013 r. III CZP 104/12: „Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu ustanowione w budynku położonym na gruncie, do którego spółdzielni nie przysługuje własność albo użytkowanie wieczyste, stanowi ekspektatywę tego prawa; niedopuszczalne jest założenie księgi wieczystej w celu jej ujawnienia. Jeżeli zatem spółdzielnia mieszkaniowa nie dysponuje własnością (współwłasnością) gruntu lub jego użytkowaniem wieczystym, to zarówno na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz. U. Nr 125, poz. 873 i art. 6 ustawy z dnia 18 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy on spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz. U. Nr 233, poz. 1779, jak i bezpośrednio w umowie członka ze spółdzielnią (w umowie o przydział), nie może dojść do skutecznego ustanowienia definitywnego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, jako ograniczonego prawa rzeczowego (art. 244 § 2 k.c.). W związku z tym należy stwierdzić, że de lege lata w ogóle nie powstaje kwestia dopuszczalności zakładania księgi wieczystej dla ujawniania takiego prawa, nie jest natomiast możliwe założenie księgi wieczystej dla samej ekspektatywy spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu (art. 1, 16 i 241 Ustawy o księgach wieczystych i hipotece.)”.
Sąd Najwyższy w przywołanej powyżej uchwale stanął na stanowisku, że nie możliwości założenia księgi wieczystej dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, w przypadku gdy spółdzielni mieszkaniowej nie przysługuje tytuł prawny do nieruchomości jaką jest grunt, na którym posadowiony jest budynek w którym znajduje się lokal. Tytuł prawny do nieruchomości umożliwiający założenie księgi wieczystej dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu wynikać musi z prawa własności, współwłasności lub prawa użytkowania wieczystego.
Stosownie do treści przepisu art. 67 Ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece Dz.U.2019.2204 t.j. z dnia 2019.11.14, do powstania hipoteki niezbędny jest wpis w księdze wieczystej. Wpis ten ma bowiem charakter konstytutywny. Oznacza to, iż hipoteka nie może zostać ustanowiona z pominięciem jej wpisu do księgi wieczystej.
Powyższa informacja nie stanowi porady prawnej.
Celem informacji było udzielenie odpowiedzi na pytania:
- czy można ustanowić hipotekę na spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu bez księgi wieczystej?
- czy brak założonej księgi wieczystej uniemożliwia ustanowienie hipoteki na spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu?
- czy można ustanowić hipotekę na spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu w przypadku gdy grunt nie stanowi własności spółdzielni?
- kredyt hipoteczny na zakup spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu - zasady ustanowienia hipoteki
